سازمان همکاری‌های شانگهای در روزهای هشتم تا هفدهم آگوست تمرین نظامی گسترده‌ای را با شرکت نیروهای نظامی کشورهای چین، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان، مشتمل بر 6500 سرباز و 80 فروند هواپیما، برگزار کرد که بزرگ‌ترین رزمایش مشترک کشورهای عضو این سازمان از زمان تشکیل آن در 6 سال پیش محسوب می‌شد.

این نیروها رزمایش خود را از پایگاه لشکر سی‌وچهارم موتوریزه ارتش روسیه در نزدیکی چلیابینسک در ناحیه نظامی ولگا‌ـ ‌اورالِ(روسیه) روسیه شروع کردند و سپس در ادامه به سمت اورومچی، مرکز منطقه خودمختار شینجیانگ اویغورِ چین، حرکت کردند.

این اولین بار بود که چین از نیروهای نظامی خود در یک مأموریت مشترک خارج از کشور استفاده می‌کرد.

در تاریخ 16 آگوست، ولادیمیر پوتین، هو جینتائو، نورسلطان نظربایف، کورمان‌بیگ با کیف، امامعلی رحمان و اسلام کریمف، رؤسای جمهوری روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزسان، تاجیکستان و ازبکستان در بیشکک گرد آمدند و روز بعد برای بازدید از مرحله نهایی رزمایش عازم اورومچی شدند.

دستگاه تبلیغاتی کرملین از این رزمایش با عناوینی چون تولد یک اتحاد ضدناتو و «پیمان ورشو 2» یاد کرد.

پوتین ضمن ایراد سخنانی پرشور درباره سازمان و ستایش ضمنی از موضع ضدآمریکایی آن در 19 آگوست، گفت: سال به سال بر اهمیت این سازمان در تقویت امنیت و ثبات در منطقه آسیای مرکزی افزوده می‌شود. اعتقاد داریم که هرگونه تلاش انفرادی به منظور حل مسائل و مشکلات جهانی و منطقه‌ای بی‌ثمر است.

آنچه در همه این تبلیغات نظامی ناگفته ماند اصل موضوع، یعنی گسترش تعاملات اقتصادی میان اعضای سازمان همکاری‌های شانگهای، بود.

فکر احداث یک خط لوله مستقیم از آتاسو در قزاقستان تا آلاشانکو در غرب چین اولین بار در سال 1997 مطرح شد و مرحله نخست طرح با هزینه 700 میلیون دلار و احداث 688 مایل خط لوله سال گذشته با ظرفیت اولیه 10 میلیون تن در سال به مرحله عملیاتی رسید.

در 19 آگوست نمایندگانی از طرف شرکت ملی نفت چین که هو جینتائو، رئیس‌جمهوری آن کشور را در اجلاس سران کشورهای عضو سازمان در آلماآتی همراهی می‌کردند، در جریان دیدار از آستانه، توافق‌نامه‌ای را با کازمونای‌گاز، شرکت نفت دولتی قزاقستان، برای آغاز مرحله دوم طرح احداث خط‌لوله نفت آتاسؤالاشانکو امضا کردند.

در این مرحله خط‌لوله مزبور 435 مایل به سمت غرب گسترش می‌یابد و به دریای خزر متصل می‌شود. با افزایش 745 مایل دیگر به این خط‌لوله چین به میدان‌های نفتی کنکیاک و کومکولِ قزاقستان متصل خواهد شد.

احداث این خط‌لوله مرحله دیگری از حضور شرکت ملی نفت چین در خاک قزاقستان است. این شرکت در آگوست 2005 شرکت پتروقزاقستان را به مبلغ 18/4 میلیارد دلار خرید.

نظربایف برای رفع هرگونه شک ‌و شبهه درباره طرح‌هایی از این دست، صراحتا اعلام کرد: «دریای خزر به غرب چین متصل خواهد شد. طرح‌های مهمی وجود دارد و ما امروز در مورد این مسائل به توافق رسیده‌ایم.

احداث این خط‌لوله تنها خبر ناگوار برای سرمایه‌گذاران غربی نبود. هو جینتائو و نظربایف از عبور یک خط‌لوله گاز طبیعی با ظرفیت انتقال 30 میلیارد مترمکعب در سال از خاک قزاقستان خبر دادند.

این خط‌لوله قرار است در سال 2009 تکمیل شود و بر اساس توافق امضا شده بین هو جینتائو و قربانقلی بردی‌محمداف، گاز ترکمنستان را به چین انتقال خواهد داد.

نظربایف که رهبر بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده نفت در آسیای مرکزی است افکار بزرگی در سر دارد.

وی که در پی تنوع بخشیدن به بازارهای صادراتی قزاقستان است در سخنانی در بیشکک گفت: در پیش‌نویس راهبرد انرژی آسیا، تشکیل یک آژانس انرژی برای سازمان همکاری‌های شانگهای پیش‌بینی شده که حالت نوعی مرکز هدایت و پایگاه داده خواهد داشت و معاملات مربوط به منابع انرژی را می‌توان از طریق بازار بورس انرژی سازمان، انجام داد.

پوتین نیز در تأیید سخنان نظربایف گفت: مطمئنم گفت‌وگوهایی که در حوزه انرژی آغاز شده و راهبردهای انرژی ملی همراه آن و نیز تأسیس یک باشگاه انرژی، اولویت‌های همکاری‌های آینده ما را تشکیل می‌دهد.

محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری ایران که به‌عنوان ناظر به نشست سازمان همکاری‌ها دعوت شده بود ضمن تکرار پیشنهاد خود برای برگزاری نشستی با شرکت وزیران انرژی کشورهای عضو سازمان اظهار داشت: سال گذشته پیشنهاد برگزاری نشستی بین وزرای نفت و گاز کشورهای عضو سازمان با هدف بهینه‌سازی همکاری‌ها در زمینه انتقال، اکتشاف، توسعه و پالایش را مطرح کردم. ایران مثل قبل آمادگی خود را برای برگزاری چنین نشستی اعلام می‌کند.

با این حال، غرب هنوز به‌طور کامل از بازار انتقال ذخایر هیدروکربن قزاقستان کنار گذاشته نشده است.

پیش از برگزاری رزمایش سازمان همکاری‌های شانگهای، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان در دیداری که در روزهای 7 و 8 آگوست از آستانه داشت، گفت قزاقستان و آذربایجان در حال همکاری در زمینه مسائل راهبردی مربوط به انرژی و انتقال هستند.

مرز آذربایجان همواره به روی انتقال ذخایر انرژی به اروپا باز است.

کد خبر 37115

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز